Gezinsbond vraagt ook aanpassing Groeipakket voor nieuwe wezen

De Gezinsbond vraagt naast compensaties voor eenoudergezinnen en combigezinnen ook een aanpassing van het Groeipakket voor nieuwe wezen. Die krijgen in de nieuwe regeling immers minder kinderbijslag dan wezen in de oude regeling, zelfs met de sociale toeslagen. Volgens een ruwe schatting van de Gezinsbond bespaart de Vlaamse regering op die manier tegen 2024 jaarlijks ongeveer 32 miljoen euro. "Wezen moeten met één of zelfs zonder ouders verder. In de meeste situaties valt de overlevende ouder van twee naar één inkomen. Bovendien hebben wezen in tegenstelling tot kinderen van gescheiden ouders geen recht op onderhoudsbijdragen", aldus de Gezinsbond. ODOS (Ouders Die Opnieuw Starten) erkent de huidige discriminatie en steunt de vraag van de Gezinsbond.

Nieuwe wezen verliezen hun verworven rechten

Artikel 216 van 'het Decreet tot regeling van de toelagen in het kader van het gezinsbeleid' bepaalt dat kinderen geboren vóór 2019 die vanaf 2019 volle of halfvolle wees worden onmiddellijk toetreden tot de nieuwe regeling van het Vlaamse Groeipakket. Dit artikel staat echter volledig haaks op de maximaal verworven rechten die kinderen geboren vóór 2019 hebben. Nieuwe wezen vanaf 2019 verliezen door artikel 216 immers hun verworven rechten: de rangregeling, hun leeftijdsbijslagen én de hogere wezentoeslag.

"De nieuwe wezen krijgen onmiddellijk het nieuwe basisbedrag van 163,20 euro. Dat is een stap vooruit voor kinderen met de basiskinderbijslag van de vroegere eerste rang (93,93 euro), maar nadelig voor kinderen met de basiskinderbijslag van de vroegere tweede (173,80 euro) en derde rang (259,49 euro). Bovendien verliezen de nieuwe wezen in de nieuwe regeling van het Groeipakket hun leeftijdsbijslagen: 32,63 euro (6 tot en met 11 jaar), 49,86 euro (12 tot en met 17 jaar) en 63,40 euro (18-plussers). De nieuwe wezentoeslag bovenop het basisbedrag ligt echter altijd lager dan de wezentoeslag in de oude regeling”, zegt Yves Coemans van de Gezinsbond.

Gemiddeld 34 tot 128 euro minder

En zo krijgen nieuwe wezen in de nieuwe regeling minder kinderbijslag dan in de oude regeling. Het Groeipakket maakt in tegenstelling tot de oude regeling een onderscheid tussen volle (twee ouders overleden) en halve (1 ouder overleden) wezen. Een nieuwe volle wees krijgt bovenop de basiskinderbijslag van 163,20 euro een wezentoeslag van nog eens 163,20 euro, in het totaal 326,40 euro. Nieuwe halve wezen daarentegen krijgen bovenop de basiskinderbijslag van 163,20 euro een wezentoeslag van 81,60 euro, in het totaal 244,80 euro. Volle én halve wezen van vóór 2019 krijgen een wezentoeslag van 360,83 euro en leeftijdsbijslagen. Nieuwe wezen kunnen weliswaar een sociale toeslag krijgen, maar deze sociale toeslagen zijn zeker voor halve wezen ontoereikend om de lagere wezentoeslag én het verlies van de leeftijdsbijslagen te compenseren.

“Nieuwe wezen krijgen naargelang hun leeftijd maandelijks 116,03 euro tot 179,43 euro minder dan wezen van voor 2019. Zelfs als ze sociale toeslagen krijgen, krijgen nieuwe wezen in gezinnen met 1 of 2 kinderen afhankelijk van hun leeftijd maandelijks 65,03 euro tot 128,43 euro minder dan wezen van vóór 2019. Nieuwe wezen in gezinnen met 3 of meer kinderen krijgen met de sociale toeslagen afhankelijk van hun leeftijd nog altijd maandelijks 34,43 euro tot 97,83 euro minder dan wezen van vóór 2019. In sommige situaties, bijvoorbeeld bij gezinnen met 5 of meer kinderen krijgt de overlevende ouder die geen recht heeft op sociale toeslagen zelfs minder kinderbijslag dan vóór het overlijden van de andere ouder”, vult Yves Coemans verder aan.

Vlaamse regering bespaart zo 32 miljoen euro per jaar

Volgens een ruwe schatting van de Gezinsbond bespaart de Vlaamse regering door artikel 216 in de begroting van het jaar 2024 maar liefst 32 miljoen euro op jaarbasis op wezen. De Gezinsbond vraagt daarom om een einde te stellen aan de discriminatie van nieuwe wezen in het Groeipakket.

“De Vlaamse regering kan deze situatie bijstellen door nieuwe wezen de beloofde maximale verworven rechten te garanderen, met andere woorden door hen de wezentoeslag toe te kennen die van toepassing is in de oude regeling, met name 360,83 euro aangevuld met leeftijdsbijslagen. Een tweede optie is om in de nieuwe regeling de wezentoeslag op te trekken zodat nieuwe wezen minstens evenveel krijgen als in de oude regeling”, aldus Yves Coemans.

Nieuwe weduwen en weduwnaars, die bij hun uitbetaler klagen over de lagere wezentoeslagen, krijgen systematisch te horen dat ze deze lagere wezentoeslag mogen behouden als ze zich laten herpartneren.

“Dat is een boodschap waar deze mensen op het ogenblik dat ze hun partner zijn verloren in al hun verdriet geen boodschap hebben. In de nieuwe regeling komen wezen wel in aanmerking voor sociale toeslagen, terwijl wezen van vóór 2019 dat niet kregen. Maar deze sociale toeslagen volstaan niet om de lagere wezentoeslag én het verlies van de leeftijdsbijslagen te compenseren”, besluit Yves Coemans.

Ook compensaties voor combigezinnen en eenoudergezinnen

De Gezinsbond vraagt ook aan de Vlaamse regering om eenkindgezinnen automatisch toe te laten tot de nieuwe regeling én om compensatiemaatregelen uit te werken voor combigezinnen.

"Combigezinnen, met kinderen geboren vóór 2019 en vanaf 2019, combineren het slechtste van beide regelingen. Zij krijgen in de meeste gevallen minder kinderbijslag dan gelijkaardige gezinnen met kinderen in slechts één regeling, de oude of de nieuwe. Bij gezinnen met een laag of middenklasse inkomen, milderen de sociale toeslagen de pil, maar die zijn meestal ontoereikend om de verschillen helemaal weg te werken. We hebben tijdens de hervorming altijd gevraagd dat alle gezinnen er op moeten vooruit gaan. En dat blijven we vragen", besluit Yves Coemans.

De Gezinsbond is wel tevreden met de uitnodiging van de Commissie Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding om deze legislatuur een hoorzitting te organiseren om het Groeipakket te evalueren, zoals het Vlaamse regeerakkoord voorziet.

- Einde persbericht -

Extra persinformatie

• Lees ook de reactie van de Gezinsbond op de beslissing van het Grondwettelijk Hof omtrent het Groeipakket (5/12/2019)
• Op 3 december diende de heer Maurice Derycker ook een verzoekschrift in bij de Vlaamse Commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebestrijding over de discriminatie van wezen ten gevolge van het Groeipakket (bespreking verzoekschrift - tussen 52:30 en 1u15:00).

Over ODOS – ouders die opnieuw starten

Odos is een Vlaamse vereniging die de problematiek behandelt van ouders die er na een scheiding of na het overlijden van een partner alleen voor staan en van ouders in een LAT-relatie of nieuw samengesteld gezin.

Meer informatie: www.odos.be