Senaat zet eerste stap naar aanpak hormoonverstorende stoffen

De Commissie voor de Institutionele Aangelegenheden van de Senaat presenteerde vandaag  een reeks aanbevelingen voor de aanpak van hormoonverstorende stoffen. Deze zijn het resultaat van uitgebreid onderzoek. Ook  de Gezinsbond deelde zijn expertise, net als verschillende partners van Childproof(1). Wij zijn tevreden dat de Senaatscommissie de kindnorm(2) als beleidsprincipe naar voren schuift.

“In 2017 waren er naar schatting zo’n 84.000 verschillende chemische stoffen in de handel. Slechts 1 % daarvan is al onderzocht op veiligheid inzake hormoonverstorende eigenschappen”, zo motiveert de Senaat haar onderzoek. Terecht, want steeds meer gegevens tonen aan dat zogenaamde EDC's (Endocrine Disrupting Chemicals) aan de basis liggen van hormoongerelateerde ziekten en stoornissen zoals kanker en chronische aandoeningen.

In het bijzonder bij zwangere vrouwen en pasgeborenen kunnen hormoonverstorende stoffen de groei en ontwikkeling van het kind ondermijnen. Blootstelling kan voortijdige puberteit, obesitas, vruchtbaarheidsproblemen, een lager IQ, autisme enzovoort veroorzaken. Experten schatten de gezondheidskosten als gevolg van hormoonverstoorders op 157 miljard euro of 1,23 % van het Europese BBP.

De Gezinsbond draagt actief bij tot  sensibilisering rond deze problematiek door gezinnen en zwangere vrouwen in het bijzonder, te informeren. Via lobbywerk kunnen wij ook  wegen op het beleid en de wetgeving.

Speciale aandacht voor kinderen en zwangere vrouwen: de kindnorm

Al in februari 2014 trok Childproof, een platform van middenveldorganisaties en wetenschappers, aan de alarmbel. De Gezinsbond coördineerde de inspanningen om de aandacht te vestigen op de gevaren van blootstelling aan hormoonverstoorders, in het bijzonder voor het ongeboren kind. Ook in de jaren daarna is herhaaldelijk aandacht voor deze problematiek geuit.

Het concept van de kindnorm is en blijft onze leidraad: maatregelen voor producten waar ook kinderen mee in aanraking komen, moeten zich baseren op de schade die de hormoonverstorende stoffen in die producten kunnen aanrichten. De stoffen moeten daarbij zowel op zichzelf als in combinatie met andere stoffen worden beoordeeld (cocktaileffect).

Consumenten weten momenteel niet of een product bepaalde hormoonverstoorders bevat. Op langere termijn zouden consumenten zich bij hun aankopen eigenlijk ook niet moeten afvragen of een product nu wel of niet hormoonverstoorders bevat. Childproof vindt dat:

• het gebruik van hormoonverstorende stoffen uitgefaseerd moet worden. Speciale aandacht moet daarbij gaan naar producten waar kinderen en zwangere vrouwen mee in aanraking komen. Indien er een minder giftig of schadelijk alternatief voorhanden is,  moet de producent gedwongen worden om naar deze alternatieve stof over te schakelen;
• zolang EDC’s nog aanwezig zijn in producten, moeten consumenten worden geïnformeerd over de gezondheidsrisico’s van hormoonontregelaars, zodat zij met kennis van zaken keuzes kunnen maken en hun gedrag en levensstijl kunnen aanpassen. Informatiecampagnes dienen in het bijzonder op de meest kwetsbare groepen te focussen (bv. informatiecampagne die zich tot zwangere vrouwen richt).

(1) Childproof is een expertenplatform van verschillende middenveldorganisaties, bezorgde wetenschappers en artsen en wordt gecoördineerd door de Gezinsbond. Samen buigen wij ons over de veiligheid en de gezondheid van kinderen en werken wij aan het concept kindnorm. Wij  doen daarbij beleidsvoorstellen en aanbevelingen in het kader van concrete dossiers.
(2) Kindnorm: kinderen moeten de maatstaf zijn waarop maatregelen worden afgestemd, de kindnorm, omdat zij het kwetsbaarst zijn. Deze visie gaat hand in hand met het 'design for all' principe: als de zwakste schakel de benchmark is, dan profiteren alle groepen in de samenleving.