Ouders tevreden over eigen woning, kinderen nood aan hulp om nest te verlaten 

Acht op de tien gezinnen in Vlaanderen met inwonende kinderen tussen 0 en 18 jaar is tevreden met hun woning, maar zes op de tien vreest voor de betaalbaarheid van een eigen woning voor de volgende generatie. Dat blijkt uit de Gezinsbarometer van de Gezinsbond. Zodra er kinderen zijn, is renoveren niet meer populair. Wonen in het groen is dat wel, maar die woningen zijn schaars. De Gezinsbond wijst op het belang van natuur en speelruimte in woonwijken als oplossing. ​

Baksteen in de maag

Gezinnen in Vlaanderen worden geboren met de spreekwoordelijke baksteen in de maag. Het overgrote merendeel van de gezinnen is dan ook eigenaar van de woning (88%) en slechts een klein deel huurt (10%). ​ Bijna alle gezinnen wonen in een eengezinswoning (93%). Slechts 6% woont in een appartement. Appartementen maken 29% uit van het woningaanbod in Vlaanderen (Statbel), maar zijn dus duidelijk minder geliefd bij gezinnen. De meeste gezinnen wonen minder dan 20 jaar in hun huidige woning en zijn er komen wonen kort nadat hun eerste kind is geboren. ​

Slechts 1 op 10 gezinnen geeft aan te wonen in hun droomwoning. Toch zijn ze meestal wel tevreden over hun huidige woning (81%). Slechts 9% geeft de eigen woning een onvoldoende. Achter dat gemiddelde schuilen grote verschillen: 20% van de alleenstaanden en 18% van de gezinnen met een specifieke zorgnood geeft de eigen woning een score lager dan 6 op 10. Voor 8% van de gezinnen past de huidige woning zo slecht bij hun wensen dat ze zo snel mogelijk willen verhuizen. Bij alleenstaanden is dat 10%, en bij gezinnen met een zorgnood zelfs 11%. ​ De helft van de gezinnen wil daarentegen zo lang mogelijk in de eigen woning blijven wonen. Voor gezinnen met kinderen is een aankomend pensioen of de gedachte om zorgbehoevend te worden (nog) geen reden om op termijn te verhuizen.

Liever wonen in het groen

‘Kernverdichting (meer woningen realiseren in bestaande woonkernen) kan een oplossing zijn voor veel hedendaagse problemen. Op die manier kan je bijvoorbeeld haltes voor het openbaar vervoer efficiënter bedienen, de kosten voor nutsvoorzieningen drukken en is er minder verharding nodig’, zegt Jeroen Sleurs, directeur van de Gezinsbond. Toch droomt 32% van de gezinnen van een woning op het platteland of in de natuur. Dat blijkt ook uit de vraag welke ingreep hun buurt zou verbeteren: 36% vraagt meer groen. ​ Voor 3 op 10 gezinnen is de beschikbare buitenruimte niet voldoende (inclusief eventuele speeltuin, plein of park in de buurt). 63% van de gezinnen droomt ook van een open bebouwing, maar slechts 32% woont in een vrijstaand huis. ​ De woningnood oplossen door meer appartementen te bouwen is dus alvast voor gezinnen niet de gewenste oplossing.

‘Als we kernverdichting aantrekkelijk willen maken voor gezinnen, dan moeten we de natuur dichter bij de bewoning brengen’, zegt Sleurs. ‘Combineer dat met veilige routes voor kinderen, de zogenaamde kindlinten, en je neemt een grote zorg weg bij de ouders.'

Renoveren? Niet met kinderen in huis.

Er is een grote renovatiegolf nodig in Vlaanderen. Maar gezinnen met kinderen hebben weinig zin om nu te renoveren. ​ 42% geeft wel aan dit al te hebben gedaan. Als ze vandaag zouden moeten verhuizen, kiezen ze liefst voor een nieuwbouw (35%) of een instapklare woning (46%) die al voldoet aan de normen. Aangezien de meesten zo lang mogelijk in hun woning willen blijven wonen, kan het zonder renovatie lang duren voor de huidige gezinswoningen toekomstbestendig zijn. Ouders zetten hun kinderen ook niet aan tot renoveren: slechts 8% raadt aan een oude woning te kopen en te renoveren. ‘De huidige renovatieprikkels zijn onvoldoende om de toekomstige normen te halen. De kostprijs van een renovatie blijft gezinnen afschrikken, blijkt uit de barometer’, zegt Sleurs.

Een woning voor mijn kind

Zes op de tien ouders is niet zeker dat hun kind een eigen woning zal kunnen kopen, vier op de tien denkt van wel. De volgende generatie heeft volgens velen een duwtje in de rug nodig. Meer dan de helft van de ouders raadt de kinderen aan eerst te huren of in hotel mama te blijven, en te sparen voor een koopwoning. Ouders met de nodige financiële middelen willen hun kinderen later helpen bij die aankoop: 31% zonder voorbehoud en 42% in beperkte mate. Hier is wel een belangrijke kanttekening: kortgeschoolde ouders geven vaker aan niet over de nodige middelen te beschikken. ‘Wie geen hulp krijgt van thuis staat voor een moeilijke opdracht. Het blijft belangrijk om te investeren in betaalbare en kwaliteitsvolle woningen voor iedereen. Ondersteun gezinnen bij renovaties en investeer verder in het uitbreiden van woningaanbod, en dit zowel op de private als op de sociale woningmarkt. Wonen is een basisrecht’, besluit Sleurs.

Over het onderzoek

De Gezinsbarometer wordt uitgevoerd door onderzoeksbureau Indiville en is gebaseerd op een representatief onderzoek bij meer dan 1.000 Vlaamse gezinnen met inwonend(e) kind(eren) tussen 0 en 18 jaar. De resultaten zijn gewogen naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau. Alle interviews werden online afgenomen via een gesloten toevalssteekproef uit het Bpact Panel, waarbij enkel personen met een persoonlijke code geldig konden deelnemen aan het onderzoek. Indien gewenst is er ook een uitgebreidere nota bij de resultaten te verkrijgen.