Opinie - Het valt niet uit te leggen dat we niet met onze familie en vrienden mogen afspreken

Jeroen Sleurs, algemeen directeur van de Gezinsbond, kroop in de pen en schreef zijn eigen ontgoocheling en die van vele andere gezinnen van zich af om niet met familie en vrienden te kunnen afspreken…

Eigenlijk weten we het allemaal. Mensen hebben op hun sterfbed zelden spijt dat ze te weinig hebben gewerkt. Wel dat ze niet genoeg tijd hebben gemaakt voor familie en vrienden. Toch besliste de Nationale Veiligheidsraad afgelopen vrijdag, na een marathonvergadering, om de sociale contacten voorlopig niet te versoepelen. We gaan dus binnenkort weer werken, winkelen, sporten, naar school, musea… Maar afspreken met ouders en kinderen die niet op wandel- of fietsafstand wonen, dat moet nog ‘bekeken worden’. Voor een derde fase (na fase 1.a en fase 1.b). Vanaf 18 mei ten vroegste dus. Veel meer uitleg kregen we niet. Misschien omdat het niet uit te leggen valt, zoals verschillende politici afgelopen weekend al mochten ondervonden tijdens verschillende interviews. Dat leidde dan tot creatieve voorstellen zoals het verschuiven van Moederdag of de suggestie om af te spreken in winkels die vanaf 11 mei de deuren zouden openen. Dat laatste werd al snel gecorrigeerd. De smalende reacties op sociale en andere media lieten echter niet lang op zich wachten.

“Politici hebben vaak het beste voor met onze samenleving. Ze zijn ook allemaal zelf iemands kind. Velen hebben kinderen. Wellicht ook kleinkinderen. Waarom nemen ze dan toch beslissingen die niet uit te leggen zijn?”

Tegen de populaire en eerder populistische beschouwingen in: de leden van de Nationale Veiligheidsraad zijn natuurlijk geen domme, gevoelloze mensen. Veruit de meeste politici en hun medewerkers hebben zonder twijfel het beste voor met de samenleving. Ze cijferen zich vaak zelf weg door enorm lange dagen en nachten te werken. Ze zijn ook allemaal zelf iemands kind. Velen hebben kinderen. Wellicht ook kleinkinderen. Waarom nemen ze dan toch beslissingen waarvan ze zelf ervaren dat die niet uit te leggen zijn?

“Geen goed bestuur om tijdens beslissingen af te wijken van de voorbereiding”

Een rationele verklaring is: er moest gekozen worden tussen de economie en het sociale leven. En wat er thuis gebeurt, kunnen we niet controleren. De zwart-witkeuze tussen de economie en het sociale leven in de exitstrategie lijkt me vals. En het overgrote deel van de burgers zal net extra voorzichtig zijn om zeker zijn naaste familieleden en vrienden niet te besmetten. Blijkbaar lag er trouwens een evenwichtig(er) voorstel van de experts op tafel. En zoals ik zelf al tot eigen scha en schande heb ondervonden: het is meestal geen goed bestuur om af te wijken van de voorbereiding op het beslissingsmoment zelf.

“De zwart-witkeuze tussen economie en sociale leven is vals. Er lag blijkbaar een evenwichtig(er) voorstel van de experts op tafel. Het is meestal geen goed bestuur om af te wijken van de voorbereiding op het beslissingsmoment zelf”

Maar besluitvormingsprocessen verlopen zelden louter rationeel. Een vooraanstaand politicus vertelde me ooit hoe er tunnelvisie kan ontstaan na uren, dagen, weken onderhandelen in een bepaalde omgeving. Zeker in crisissituaties, onder druk van belangengroepen en in een kring van mensen die veel meer tijd aan hun werk besteden dan aan familie of vrienden.

"We zullen lobbyen als dat nodig is"

In elk geval staat familiebezoek teleurstellend laag op de prioriteitenlijst bij de moeilijke keuzes die gemaakt moeten worden. Is het nodig dat daar ook voor gelobbyd wordt? Dan zal de Gezinsbond dat doen. Zo’n familiebezoek kan eventueel ook gefaseerd: in eerste instantie door (op bepaalde, misschien zelfs afwisselende dagen) verplaatsingen over langere afstand toe te staan om samen te bewegen in openlucht. En daarna, op een redelijke termijn, zouden ook beperkte privé-bijeenkomsten thuis haalbaar moeten zijn. Zoals in verschillende andere landen. Laten we vertrouwen op de expertengroep. Maar als er niet snel een duidelijk perspectief is voor sociale contacten, dreigt het draagvlak voor de moeilijke maar noodzakelijke maatregelen snel af te nemen. En dat moeten we absoluut vermijden in de marathon die we samen met en tegen het coronavirus aan het lopen zijn.

“Als er gelobbyd moet worden om familiebezoeken mogelijk te maken, dan zal de Gezinsbond dat doen”

Jeroen Sleurs
Algemeen directeur Gezinsbond

Dit opiniestuk verscheen op Knack.be en op VRT.be