Gezinsbond vraagt snellere én automatische toekenning verhoogde kinderbijslag
Ouders van kinderen met een handicap of een aandoening moeten vaak tot één jaar wachten op de beslissing over hun aanvraag voor verhoogde kinderbijslag. Een toeslag die schommelt tussen 80,75 euro en 538,36 euro per maand. Ondertussen blijven de rekeningen binnenstromen en verliezen ze bijkomende tegemoetkomingen. Waar loopt het dan mis? Zeker is dat de Administratie van de Directie-generaal Personen met een Handicap, die de aanvragen behandelt, niet naar behoren functioneert. Een situatie die al jaren duurt, ondanks vele klachten van Famifed bij de bevoegde ministers. De gezinsorganisaties Gezinsbond en Ligue des Familles roepen op tot actie.
Het Handvest van de sociaal verzekerde voorziet een onderzoekstermijn van maximaal 4 maanden. Wij krijgen echter veel klachten over (veel) langere wachttijden op een beslissing of een ambtshalve herziening en vroegen de cijfers van de achterstallige dossiers op. De dossiers in behandeling verminderde het laatste half jaar, maar het aantal met een grote achterstand verhoogt nog altijd. Cijfers van november 2016 bewijzen dit: ruim 42% van de ambtshalve herzieningen heeft meer dan 3 maanden achterstand, gemiddeld zelfs 7 maanden! 6% blijft zelfs langer dan 15 maanden liggen. Een gelijkaardig scenario bij de nieuwe aanvragen: bijna de helft heeft meer dan 3 maanden achterstand, gemiddeld bijna een half jaar. Opmerkelijk: de achterstand concentreert zich in de medische centra Antwerpen en Charleroi, met de helft van de achterstallige ambtshalve herzieningen en 70% van de achterstallige nieuwe aanvragen!
Ontbrekende belangrijke documenten in de procedure zijn de oorzaak van de helft van de achterstallige dossiers, zegt de Administratie. Een consultatie bij een arts-specialist, die sommige attesten en verslagen aflevert, duurt soms maanden. Er is nood aan meer automatische uitwisseling van medische gegevens tussen de diensten die de dossiers behandelen en de behandelende artsen.
Een deel van de achterstand komt ook doordat ouders niet de nodige stappen ondernemen om hun dossier te vervolledigen, aldus de Administratie. De complexiteit van de formulieren en de verplichte digitale opvolging versterken dit probleem. Kwetsbare gezinnen beschikken immers vaak niet over de nodige administratieve en/of digitale vaardigheden.
Door de lange wachttijden moeten gezinnen niet alleen lang wachten op de extra ondersteuning, maar verliezen ze tijdens de wachttijd ook definitief andere tegemoetkomingen. Verhoogde kinderbijslag wordt betaald met terugwerkende kracht, maar niet de afgeleide rechten. Het sociaal tarief voor gas en elektriciteit geldt pas vanaf de eerste dag van het trimester waarin de beslissing over de verhoogde kinderbijslag is genomen.
Maar bij één op twee dossiers is de Administratie zelf verantwoordelijk voor de achterstand. Een blik op de statistieken van de FOD Sociale Zekerheid zegt genoeg: het aantal te behandelen dossiers steeg de afgelopen 10 jaar met 60%. Het personeelsbestand daarentegen daalde met 30%! Het budget voor de medische onderzoeken in diezelfde periode nam slechts toe met 14,2%. Alleen meer middelen om voldoende en kwaliteitsvolle controleartsen en dossierbeheerders aan te stellen, kan de dienstverlening naar behoren doen werken.
En worden ouders wel tijdig verwittigd dat er nog documenten ontbreken? Onlangs kwam in het nieuws dat deze Administratie 1 op 3 telefoons niet opneemt! Als ouders, soms meer dan 50 pogingen, eindelijk contact krijgen, horen ze altijd dezelfde boodschap: "Uw dossier is in behandeling".
De gezinsorganisaties doen een appèl op de bevoegde ministers om dringend hun verantwoordelijkheid op te nemen voor de efficiënte werking van deze dienst. Alvast ook een uitdaging voor de Vlaamse, Brusselse en Waalse regeringen die vanaf 2019 helemaal bevoegd zijn voor de kinderbijslag. Daarnaast moet de overheid dringend werk maken van een automatische toekenning van de verhoogde kinderbijslag voor kinderen met een handicap of aandoening. Te veel gezinnen zijn niet op de hoogte van hun rechten en ontlopen zo deze tegemoetkoming. Een onderzoek van de Universiteit Antwerpen toont aan dat 21% van de kinderen, erkend door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, geen verhoogde kinderbijslag hebben. Een betere afstemming van de dossiers binnen het VAPH en de kinderbijslag moet dit verhelpen.
