Opinie: Een streng Europees migratie- en vluchtelingenbeleid kan niet zonder een kinderrechtentoets

Europa zit al een aantal jaren in de greep van de asielcrisis en de aanpak van illegale, economische migratie. Deze week komen de Europese leiders samen om naar een gemeenschappelijke aanpak te zoeken. De Gezinsbond roept hen op om bij hun beslissing rekening te houden met de kinderrechten.

Kinderrechten worden nog schromelijk over het hoofd gezien

Er bestaan verschillende visies over hoe we met vluchtelingen en migratie moeten omgaan, ook in ons land. De beste oplossing is natuurlijk het vermijden van crisissituaties waardoor mensen geen reden hebben om te vluchten. Europa probeert haar buitengrenzen beter te beschermen en er zijn voorstellen om registratiecentra op te richten dichter bij de crisisgebieden.

Kinderrechtenorganisaties, verenigd in de Kinderrechtencoalitie en het Kinderrechtencommissariaat, hebben er al herhaaldelijk op aangedrongen om kinderrechten te integreren in het vluchtelingenbeleid. Dat lijkt echter niet door te dringen tot onze beleidsmakers.

"In het hele debat over het migratiebeleid van de Europese Unie en de aanpak van de asielcrisis van de voorbije jaren worden kinderenrechten schromelijk over het hoofd gezien. Nochtans: minderjarige vluchtelingen en migranten blijven in de eerste plaats kinderen en jongeren, hun ouders blijven moeder of vader."

Ook een streng Europees migratie- en vluchtelingenbeleid kan daarom niet zonder een kinderrechtentoets. Om de legitimiteit van zijn beslissing op de migratietop te vergroten, heeft de Europese Raad er daarom alle belang bij om expliciet aan te geven op welke manier ze rekening zal houden met kinderenrechten. Kinderen mogen geen slachtoffer worden van een politiek spel dat zich op een Europese top, boven hun hoofden afspeelt.

Bescherming van minderjarigen moet het uitgangspunt zijn

Het kinderrechtenverdrag garandeert kinderen recht op bescherming en op ontwikkeling. Het aanpakken van mensensmokkel is daarbij belangrijk. Gezinnen met kinderen én niet-begeleide minderjarigen zijn immers bijzonder kwetsbaar voor uitbuiting. Maar daar stopt de verantwoordelijkheid van Europa en haar lidstaten niet.

"Bij alle beslissingen doorheen de asielprocedure moet de bescherming van de minderjarigen tegen uitbuiting en geweld het uitgangspunt zijn. Dat verandert niet wanneer Europa de registratie van de vluchtelingen verplaatst naar de buitengrenzen."

Hoe zal Europa garanderen dat kinderen een stem krijgen in de beslissing die op dat moment genomen wordt? België zette de voorbije jaren stappen om kinderen te horen in de asielprocedure. Zullen deze teniet worden gedaan? Kinderen mogen niet opgesloten worden, maar moeten menswaardig worden opgevangen met aandacht voor hun noden. Welke garanties zijn er dat kinderen menswaardig worden opgevangen met aandacht voor hun noden en niet worden opgesloten zoals in de VS? Vooraleer ze aan de grenzen van Europa aankomen hebben ze immers al heel wat meegemaakt. Als daar geen zorg voor is, dragen ze die emotionele kwetsuren een leven lang mee. Wij willen maatregelen om niet-begeleide minderjarigen te herenigen met hun ouders, ongeacht de beslissing over hun toegang tot Europa die op dat moment genomen wordt.

De Gezinsbond verwacht van de Europese leiders tijdens de bespreking op de migratietop dat ze bij het maken van afspraken over de bescherming van de buitengrenzen, ook meteen formele afspraken maken over de manier waarop ze daarbij de rechten van de kinderen garanderen.

Manu Keirse
Gezinspolitiek secretaris Gezinsbond